Deep dive in creativiteit. Een diepere kijk op de kracht van verbeelding

Creativiteit is een woord dat we vaak horen, maar wat betekent het nu echt? In deze blog duik ik nog dieper in op de vragen die velen zichzelf stellen over dit fascinerende onderwerp. Van het begrijpen van de kern van creativiteit en van verbeelding, tot het herkennen van creatieve mensen en het ontwikkelen van je eigen creativiteit.

Ik schrijf bewust nog dieper, want één van mijn allereerste blogs die ik schreef gaat over de variatie in creativiteit. En nee, deze blog wordt geen herhaling van zetten, dat zou verre van creatief zijn. Zoals gezegd een deep dive in het begrip “creativiteit” en "verbeelding”. Om aan te tonen hoe breed het concept is, met misschien wel als belangrijkste boodschap dat iedereen op zijn of haar eigen manier creatief kan zijn.

Containerbegrip

Voor de ene persoon is het synoniem aan kunst en expressie, terwijl een ander het koppelt aan innovatie en probleemoplossing. Afhankelijk van wie je bent en wat je doet is creativiteit een containerbegrip dat verschillende invullingen kent. Creativiteit verwijst namelijk naar tal van vormen en activiteiten, ideeën en manieren van denken.

Wanneer we het over creativiteit hebben, kan dit gaan over het beeldhouwen van een meesterwerk, het ontwikkelen van een nieuwe technologie, of het vinden van een slimme oplossing voor een alledaags probleem. Dit maakt het een veelzijdige term die in verschillende vakgebieden anders wordt geïnterpreteerd.

Of je nu een kunstwerk maakt, een nieuw product ontwerpt of een creatieve oplossing zoekt voor een probleem, het proces van creatief denken is in essentie hetzelfde. Voor een beeldhouwer zoals ikzelf betekent creativiteit het vermogen om iets tastbaars en blijvends te creëren uit een ruw stuk steen. Maar hoe omschrijf je nu creativiteit?

Omschrijving creativiteit

Creativiteit is het proces van verbeelding en innovatie, noem het een mentale sprong waarbij iemand verder kijkt dan de gebruikelijke kaders. Het gaat om het verbinden van ogenschijnlijk losse ideeën en het creëren van iets unieks.

Als je creatief bent heb je vaak een open geest, ben je nieuwsgierig en kijk je op een andere manier naar de wereld. Je neemt risico’s, denkt buiten de gebaande paden en wordt vaak gedreven door je passie om iets nieuws te ontdekken of te maken.

Dat valt of staat met de kracht van verbeelding. Die is enorm en hiermee kun je grenzen overstijgen, mogelijkheden verkennen, en ideeën scheppen die de realiteit kunnen transformeren.  Klinkt best heftig zo he? Maar verbeelding stelt ons in staat om los te komen van wat we direct voor ons zien en brengt ons naar werelden van mogelijkheden, oplossingen, en inspiratie.

De kracht van verbeelding in een aantal punten

Die kracht van verbeelding omvat een aantal kernpunten. Ik heb ze voor je op een rij gezet:

1. Vormgeven van het onzichtbare

Verbeelding helpt ons om iets te zien wat nog niet bestaat. En nee, dan zie je ze niet vliegen..

In mijn werk als beeldhouwer, bijvoorbeeld, stelt verbeelding mij in staat om in een ruw stuk steen een vorm te zien die anderen misschien niet kunnen waarnemen. Het vermogen om iets voor te stellen, zelfs voordat het tastbaar is, is een fundamenteel aspect van creativiteit en innovatie.

2. Bron van innovatie en creativiteit

Een idee moet ergens beginnen, daarom starten de meeste uitvindingen en kunstwerken met verbeelding. Of het nu gaat om een beeld, een gedicht, of een technologische doorbraak, het begint allemaal met een idee dat nog geen vorm heeft. Verbeelding voedt creativiteit, omdat het je toestaat te spelen met nieuwe concepten, zonder dat je meteen gebonden bent aan de praktische uitvoering. Misschien is de kracht van oneindige mogelijkheden wel een mooi synoniem voor de kracht van verbeelding?

3. Problemen oplossen

Verbeelding biedt je de mogelijkheid om buiten de gebaande paden te denken en creatieve oplossingen voor problemen te vinden. Door je voor te stellen wat er zou kunnen zijn, in plaats van alleen te focussen op wat er is, kun je nieuwe manieren ontdekken om uitdagingen aan te gaan. Dit geldt uiteraard niet alleen voor kunst, maar ook voor wetenschappelijke of sociale problemen.

4. Emotionele expressie en verbinding

Een ander belangrijk punt is dat verbeelding ons als mensen helpt om emotionele ervaringen over te brengen en te delen. In kunst, zoals ik hoop over te brengen met mijn sculpturen, kan verbeelding de kijker naar een dieper begrip van emoties en verhalen leiden, zonder dat er woorden nodig zijn. Ik roep niet voor niets constant dat mijn beelden verhalen vertellen zonder woorden, verhalen die eeuwig blijven. Het stelt ons als kunstenaars in staat om abstracte gevoelens of ideeën concreet te maken en daardoor anderen te raken.

5. Visie en vooruitdenken

Mensen met een sterke verbeeldingskracht kunnen verder kijken dan de huidige situatie en dromen over de toekomst. Dit geeft hen de mogelijkheid om veranderingen en groei voor te stellen, zowel in persoonlijke als professionele verbanden. Zonder verbeelding zouden we niet in staat zijn om vooruit te denken en te visualiseren hoe iets anders zou kunnen zijn. Belangrijk daarbij is om je niet te verliezen in alleen maar te dromen over de toekomst, maar ook om daadwerkelijk in actie te komen.

6. Ontsnapping en inspiratie

We dromen nog even lekker verder, want verbeelding is ook een manier om te ontsnappen aan de beperkingen van de realiteit. Het is een bron van inspiratie die ons in staat stelt om te dromen, nieuwe ideeën op te doen, en creatief te ontspannen. Door te fantaseren of te dromen, kunnen we nieuwe perspectieven ontdekken die ons in ons dagelijks leven kunnen inspireren.

Kortom, de kracht van verbeelding ligt in het vermogen om grenzen te doorbreken, mogelijkheden te scheppen en de wereld op een nieuwe manier te zien. Of het nu gaat om beeldhouwen in steen of het oplossen van complexe problemen, verbeelding is de motor achter creatieve transformatie.

Creativiteit in de kunst

Als beeldhouwer ben ik uiteraard enorm geïntrigeerd door creativiteit. Het is wat mij drijft en wat ik doe, wat ik leef. In de wereld van kunst en design wordt creativiteit vaak gezien als het vermogen om iets esthetisch nieuws te scheppen. Daar ligt voor mij onder andere de uitdaging en de charme om van ‘niets’ iets te maken. Een ruw stuk steen te transformeren naar een beeld dat raakt. Dat is denk ik de algemene deler van kunstenaars, ambachtslieden en makers: het creëren van unieke werken die emoties oproepen en de verbeelding prikkelen.

Het vergt niet alleen technische vaardigheden, maar ook een open geest en verbeelding om het potentieel van het materiaal te zien en het te transformeren tot een kunstwerk dat een blijvende indruk achterlaat.

Hier ligt de uitdaging: steen is onbuigzaam en heeft zijn beperkingen, maar juist binnen die beperkingen kan de creativiteit tot bloei komen. Het is het proces van keuzes maken, fouten durven maken en jezelf voortdurend uitdagen om verder te gaan dan wat je gewend bent.

Hoe leer je creatief te zijn?

Wellicht een vraag die je je wel eens stelt, kun je creativiteit leren? De een gelooft dat je ermee geboren moet worden, de ander denkt dat het aangeleerd kan worden. Feit is dat je creativiteit kunt ontwikkelen. Hoe? Door nieuwsgierig te zijn, nieuwe ervaringen op te doen, en jezelf de ruimte te geven om fouten te maken. Door te experimenteren, te spelen en jezelf uit te dagen om nieuwe dingen te proberen kun je je creativiteit laten groeien.

Het allerbelangrijkste hierbij is dat je een omgeving hebt die creatief denken stimuleert, met belangrijke ingrediënten zoals tijd en ruimte om te brainstormen en te experimenteren. En misschien wel het allerbelangrijkste een omgeving waarin je fouten mag maken.

Wat is het tegenovergestelde van creatief zijn?

Net als bij licht en donker, warm en koud, yin en yang, heb je ook een tegenovergestelde van creatief zijn: conformistisch of rigide denken. Hierbij voel je je beperkt tot bestaande structuren en laat je geen ruimte toe voor vernieuwing of innovatie. Begrijp mij goed, er is geen goed of fout als je het een of het ander bent. Ik kan mij echter geen wereld voorstellen zonder creativiteit, mijn eigen creativiteit en creatieve gedachtenkronkels. Maar, he het is maar net waar je aan gewend bent.

Creativiteit in het dagelijks leven

Mocht je de indruk hebben gekregen dat creativiteit alleen is weggelegd voor kunstenaars en uitvinders is dat absoluut niet het geval. Creativiteit is (gelukkig) niet beperkt tot kunst, zoals geschreven in de wetenschap, technologie maar ook het dagelijkse leven is creativiteit net zo belangrijk. Terwijl een beeldhouwer zijn creativiteit gebruikt om vorm te geven aan steen, kan een wetenschapper deze inzetten om nieuwe ontdekkingen te doen. Voor iemand in het dagelijks leven kan het zich uiten in het oplossen van praktische problemen, zoals het vinden van een efficiëntere manier om taken te voltooien. Deze verschillende uitingen van creativiteit tonen aan dat het een universeel proces is dat zich in allerlei vormen kan manifesteren.

Creativiteit als mindset

Omdat creativiteit zoveel verschillende vormen kan aannemen, kan het ook gezien worden als een manier van denken, een mindset. Mensen die creatief denken, hebben vaak een open houding, durven nieuwe dingen te proberen en staan niet bang tegenover fouten maken. Deze mindset kan in elke situatie van pas komen, of het nu gaat om persoonlijke uitdagingen of professionele problemen.

Als beeldhouwer moet ik openstaan voor nieuwe ideeën en bereid zijn om met het onbekende te werken. Elke steen is anders, en het proces van beeldhouwen vereist niet alleen technische vaardigheden, maar ook de bereidheid om het onverwachte te omarmen. Dit geldt uiteraard niet alleen voor kunstenaars; zoals al eerder gezegd, iedereen die creatief wil zijn moet zich openstellen voor experimenteren en fouten maken.

De kracht van creativiteit

Creativiteit is een kracht die ons in staat stelt om de wereld op nieuwe manieren te zien en vorm te geven. Of je nu een kunstenaar, wetenschapper, of ondernemer bent, het ontwikkelen van je creativiteit kan leiden tot verrassende en waardevolle ontdekkingen. Het is een containerbegrip dat ruimte biedt voor verschillende uitingen, van het artistieke tot het wetenschappelijke en alles daartussenin.

Voor mij, als beeldhouwer in steen, betekent creativiteit het vermogen om iets blijvends en betekenisvols te creëren uit ruwe materialen. Maar het mooie ervan is, is dat het ook een kracht is die iedereen kan gebruiken, in welk vakgebied dan ook. Of je nu een kunstwerk schept of een nieuw idee ontwikkelt, creativiteit is de drijvende kracht die ons helpt de wereld op nieuwe manieren te zien.

Of je het nu hebt over de kracht van creativiteit, of de kracht van verbeelding, wat mij betreft zouden we deze kracht allemaal meer en vaker in mogen zetten.

Gebruik jij al de kracht van creativiteit?